چگونه بفهمیم که اگر انشا الله امام زمان (عج) ظهور کند و ما هم زنده باشیم از یاران با وفای او خواهیم بود و آن را تنها نمی گذاریم و اینکه چگونه بفهمیم که اگر در زمان امام حسین (علیه السلام) بودیم، جزو یاران و 72 تن بودیم؟

در خصوص سؤالی که مطرح نموده اید باید بگوئیم که اگر کسی می خواهد بداند در صورت حضور در زمان قیام امام حسین علیه السلام آیا جزو یاری کنندگان ایشان قرار می گرفت یا نه ؟ باید ویژگیهایی که موجب شد تا این افراد جزو اصحاب و یاران امام حسین علیه السلام قرار بگیرند مورد بررسی قرار داده سپس ارزیابی نماید که آیا دارای این ویژگی ها می باشد یا خیر .
بطور قطع و یقین اگر کسی دارای همان ویژگی های اعتقادی , اخلاقی و سیاسی اصحاب امام علیه السلام باشد ؛ در صورت حضور و درک قیام امام حسین علیه السلام خود را به اصحاب ایشان ملحق نموده و به یاری ایشان می شتافت .
در اینجا برای آشنایی بیشتر شما به برخی از ویژگی های اعتقادی , اخلاقی و سیاسی اصحاب امام حسین علیه السلام اشاره می نمائیم
1- یقین به مبدأ و معاد
اعتقاد به مبدأ و معاد نه صرفاً در حد یک بحث کلامى و احتجاجات قرآنى و حدیثى، بلکه در حد یقین به پروردگار و رستاخیز مى‏توان در صحنه عاشورا به نظاره نشست و این بسى برتر و والاتر از جنبه فکرى و استدلالى مسئله است.
اعتقاد به توحید و خدا باورى و از او بودن و به سوى او بازگشتن تنها در ذهن یاران حسین (ع) نبود، بلکه بر حیات آنها سایه افکنده بود.
یقین به خدایى که صادق است، به عدلش رفتار مى‏کند، وعده‏هایش تخلف‏ناپذیر است و اطاعتش واجب و موجب قربت و مخالفتش موجب دور شدن از او و دوزخى گردیدن مى‏گردد و در همه حال حاضر و ناظر بر اعمال، رفتار و حتى پندار انسان است، در زندگى یاران حسین (ع) موج مى‏زد و با چنین ایمان و اعتقاد استوارى همگام و همراه با امام خویش گردیدند. امام صادق درباره ایمان ابوالفضل (ع) مى‏فرماید:
کان عَمُنَّا العَبّاسَ ... صَلْبَ الایمانِ «ر. ک: پژوهشى پیرامون شهداى کربلا، ذیل« اسامى»ص‏110 »
عموى ما عباس ... ایمان استوار داشت.
مسلم بن عوسجه، از یاران دیرین ولایت و امامت که در کنار امام على (ع) نیز در سه نبرد شرکت نموده بود، وقتى در صحنه عاشورا به نبرد با دشمن پرداخت ضمن معرفى خویش چنین فرمود:
فَمَنْ بَغانى حائِدٌ عَنِ الرَّشَدْ- وَ کافِرٌ بِدینِ حَبّارٍ صَمَدْ
هر کس بر ما ستم کند گمراه و به دین خداى بى نیاز کافر گشته است. « ابصار العین، محمد بن طاهر سماوى،( پژوهشکده تحقیقات اسلامى سپاه)، ص 109.»
2- یقین به رسالت پیامبر
دومین ویژگى یاران امام حسین (ع)، یقین به نبوت پیامبر اسلام (ص) و عصمت او مى‏باشد.
شهادتین در اسلام نشانه مسلمانى است. این موضوع، در فرهنگ عاشوراییان مکرر مطرح شده است، چه از سوى امام حسین (ع) و چه از سوى فرزندان و بستگان و یاران شهیدش.
ابوثمامه صائدى نیز روز عاشورا پس از خداحافظى با امام حسین (ع) به میدان جنگ تاخت و چنین در رجز خود از پیامبر (ص) و آل او یاد مى‏کند:
عَزاء لِآلِ المُصْطَفى‏ وَ بناتِهِ عَلى حَبس خَیْرِ الناسِ سِبْطِ محمد(مناقب آل ابى طالب، ج 4، ص 117)
به آل پیامبر و دخترانش تسلیت به خاطر گرفتارى نوه پیامبر که بهترین انسانهاست. به حضرت زهرا (ع) و شوهرش که پس از پیامبر خزانه علم الهى‏اند و بر تمام مردم شرق و غرب تسلیت مى‏گویم؟
3-یقین به امامت‏
یاران امام حسین در زمره ثابت قدمان بر اصل امامت و ولایت بودند که جلوه هایى از این مسئله را مى‏توان در سخنان و رجزهاى به جاى مانده از آنان در تاریخ مشاهده کرد.
عبدالرحمن بن عبدالله ارجى مى‏گوید: انّى لِمَنْ یُنکِرنى ابنُ الکدن انّى عَلى‏ دینِ حُسَینٍ وَ حَسَنْ «3»
کسى که مرا انکار مى‏کند- بداند- من فرزند کدن هستم و دینم دین حسین و حسن است.
4-آزادگى‏
آزادگى نوعى حریت انسان و رهایى از قید و بندهاى ذلت آور و حقارت بار است. یاران امام حسین (ع) تمام تعلقات دنیا مثل: ثروت، اقوام، زن، فرزند، مقام و ... را نادیده گرفتند و روح خود را از اسارت در برابر تمنیات نفسانى و علقه‏هاى مادى رها کرده بودند آنها مرگ با عزت را چون رهبرشان امام حسین (ع) بر زندگى ذلت بار در کنار فرومایگانى چون یزید و ابن زیاد ترجیح دادند. مسلم بن عقیل پیشاهنگ نهضت حسینى در کوفه هنگام رویایى با سپاه ابن زیاد با این رجز مى‏جنگید: اقْسَمْتُ لا اقْتَلُ الَّا حرّاً وَ انْ رأیْتُ المَوْتَ شیئاً نُکراً «تاریخ طبرى، ج 5، ص 422»
قسم یاد کرده‏ام که سرافراز و آزاد کشته شوم، اگر چه مرگ را خوشایند نمى‏بینم.
5- ایثارگرى‏
ایثارگرى یکى از خصلتهاى ارزشمند اخلاقى است که در قرآن کریم و روایات، مورد ستایش فراوان قرار گرفته است.
اصحاب امام حسین (ع) بهترین مصادیق ایثارگرى بودند که از همه خواسته‏هاى خویش گذشتند و ایثارگرانه جان خود را فداى امام خویش کردند. در طول حادثه عاشورا و قیام امام حسین (ع) صحنه‏هاى زیبایى از ایثارگرى خاندان و یاران آن حضرت دیده مى‏شود.
6- فتوت و جوانمردى‏
قرآن کریم از جوانان یکتاپرستى که در دوران حاکمیت دقیانوس، از ظلم و شرک او گریختند و به غار پناه بردند- اصحاب کهف- با تعبیر «فتیه»- جوانمرد یاد مى‏کند. «4»
اصحاب امام حسین (ع) بهترین جوانمردانى بودند که تاریخ تاکنون از آنان یاد کرده است آنها با حمایتشان از حق و جانبازى در رکاب امام حسین تا شهادت، در برخورد انسانى با دیگران، حتى دشمن جوانمردى را در حد اعلاى آن رساندند که امام و پیشوایشان از آنان با عنوان جوانمردان آل محمد یاد مى‏کند «5» و سر مقدسش نیز بر فراز نى، آیاتى از سوره کهف تلاوت کرد و از ایمان آن جوانمردان- فتیه- یاد نمود. «6»
7-وفادارى‏
شب عاشورا، امام حسین (ع) نخست یارانش را فراخواند و پس از حمد و ثناى الهى و تمجید از یاران و خاندانش خطاب به آنان فرمود:
... اکنون که شب فرا رسیده است برخیزید و آن را مرکب راهوار خود سازید- از تاریکى آن استفاده کنید و بروید- هر کدامتان دست یکى از مردان مرا بگیرد و در این تاریکى شب‏
پراکنده شوید. مرا با این قوم بگذارید که ایشان جز مرا نمى‏خواهند و چنانچه بر من دست بیابند و مرا بکشند، از پى شما نخواهند آمد. « الکامل فى التاریخ، ج 4، ص 57- 58»
پاسخ مشترک همه یاران این بود که ما هرگز از شما دست برنمى‏داریم و جان خویش را در راهتان فدا مى‏کنیم. هر کدام از آنان به نوعى وفادارى و پایدارى خود را اعلام داشتند. با آنکه امام بیعت خویش را از آنان برداشت، به خاطر وفا، در صحنه ماندند و عهد نشکستند، زیرا جانبازى در رکاب آن حضرت را وفاى به عهد مى‏دانستند. امام حسین (ع) آنها را به عنوان با وفاترین اصحاب در میان یاران دیگر پیشوایان مى‏ستاید:
فَانِّى لااعلم اصْحابَ اوْفى‏ وَ لْا خَیْراً مِنْ اصْحابى‏ «موسوعة کلمات الامام الحسین، ص 395.»
8-شجاعت‏
همه رشادتها و حماسه آفرینیهاى میدانهاى جهاد، مدیون دلیرى شجاعان در نبرد بوده است.
نهراسیدن از دشمن و نترسیدن از کشته شدن، یکى از مظاهر آشکار شجاعت است و همین عامل و ویژگى امام حسین (ع) و یارانش را به نبرد با دشمن در کربلا کشاند تا حماسه‏اى ماندگار بیافرینند.
9- صبر و استقامت‏
صبر و پایدارى شهداى کربلا و بازماندگان آنان به عنوان یک ویژگى و مقام ارزشمند به ثبت رسیده و در زیارتنامه‏هاى شهدا از آنان به عنوان مجاهدانى صابر یاد شده است.
فَجاهَدَهُم فبک صابِراً مُحتَسِباً حَتّى سُفِکَ فى طاعَتِکَ دَمُهُ «2»
درباره حضرت عباس آمده است:
فَیعمَ الصّابِرُ الُمجاهِدُ الُمحامِى الناصر «3»
10- ولایتمدارى‏
از مهمترین اصول اسلام «ولایت» است به معناى تن سپردن به حکومت الهى و کسانى که از سوى خداوند به عنوان پیشوا و رهبر تعیین شده‏اند و تن ندادن به حکومتهاى غیر الهى و ظالم و ستمگر و غاصب. یاران امام حسین (ع) از این ویژگى برخوردار بودند که پیرو ولایت امامان معصوم (ع) پس از پیامبر شدند و زیر بار حکومتهاى غاصب و حاکمان ظالم نرفتند. بسیارى از آنها پس از پیامبر ولایت امیرمؤمنان على (ع) و سپس فرزند برومندش امام حسن و پس از آن امامت حسین (ع) را پذیرفتند و در جنگ و صلح تابع دستورات و فرامین آنها بودند که در اینجا به پاره‏اى از آنها اشاره مى‏شود.
11- تولّى‏ و تبرّى‏
امام حسین (ع) امام حق بود و یزید، باطل و ستمگر! یک مسلمان متعهد مى‏بایست که «تولّى» با امام و «تبرّى» از دشمنانش داشته باشد. یاران امام چنین بودند،
ابوالشعثاء کندى در رجز خویش، هنگام نبرد خود را یاور حسین و دورى گزیده از ابن سعد مى‏داند:
یا رَبِّ انّى للحُسَینِ ناصرٌ و لِابنِ سَعْدٍ تارِکٌ و هاجِرٌ « تاریخ طبرى، ج 5، ص 418؛ ارشاد، شیخ مفید، ج 2، ص 83- 84.»
در زیارتنامه‏هاى معصومین، بویژه امام حسین (ع) به صورت مکرر به موضوع تولى و تبرى اشاره شده و آن را به عنوان گامى جهت نزدیک شدن به خدا به شمار آمده است.
12- امر به معروف و نهى از منکر
یکى دیگر از ویژگیهاى سیاسى اصحاب امام حسین (ع) این بود که آمران به معروف و ناهین از منکر بودند زیرا یکى از انگیزه‏هاى قیام امام حسین عنصر امر به معروف و نهى از منکر بود چنان که مى‏فرماید:
اریدُ انْ آمُرَ بِالمَعروفِ وَ انْهى‏ عَن المُنْکَر «مقتل الحسین، ابومخنف،( منشورات رضى، قم، دوم، 1363 ق) ص 107؛ فرسان الهیجان، ذبیح‏اللَّه محلاتى( مرکز نشر کتاب، دوم، 1390 ق) ج 2، ص 153- 154.» (مجموعه مقالات پژوهشکده اسلامى - ویژگیهاى اصحاب امام حسین (ع) - ص 833 - ابوالقاسم شاکر)
13- بصیرت :
یاوران امام حسین (ع) با بصیرت و شناخت کامل و ایمان به هدف، مسیر خود را با اختیار برگزیده بودند و امام (ع) در جذب آنها هرگز از تهدید، تطمیع و فریب و خدعه استفاده نکرد؛ بلکه آنان با ایمان به هدف مقدّس حسین (ع) به حمایتش برخاستند.
به همین جهت، هر بار امام (ع) آنان را، بین رفتن یا ماندن در قافله کربلا مختار مى‏نمود، آنان ماندن با حسین (ع) را ترجیح مى‏دادند. در شب عاشورا در آن لحظات حسّاس وقتى براى آخرین بار امام (ع) قضیه را مطرح کرد، آنان با تمام وجود آمادگى خود را براى شهادت در راه خدا اعلام (زمینه‏هاى قیام امام حسین(ع)(ج‏2) ص 262 )
برای اینکه بدانیم در این زمان بصیرت داریم یا نه و اگر حسین(ع) در این زمان قیام می کرد، ما کدام طرف بودیم و آیا حاضر بودیم در رکاب ایشان باشیم یا نه بهترین معیار این است که حق و باطل و حسین و یزید زمان خود را بشناسیم و همچنین به اهل حق و اهل باطل را معرفت داشته باشیم و موضع خود را کاملا روشن کنیم که آیا در اردوگاه حسین زمان زندگی می کنیم یا در اردوگاه عمر سعد و شمر. اگر افکار و موضع گیری مان در این زمان همراه با حسین زمان خود است، و حاضر هستیم در راه او فداکاری کنیم، باید بدانیم که دراین زمان نیز اگر حضرت حسین(ع) بود ما طرفدار او بودیم. این می شود معنای حقیقی بصیرت در دین.

اما در خصوص بخش دیگر سؤالتان که گفته بودید : چگونه بفهمیم که اگر انشا الله امام زمان (عج) ظهور کند و ما هم زنده باشیم از یاران با وفای او خواهیم بود ؟ باید به این نکته توجه نمائید که تفاوتی بین اصحاب پیامبر (صل الله علیه و آله) , حضرت علی علیه السلام , امام حسین علیه السلام و یاران امام زمان عجل الله تعالی فی فرجه الشریف از لحاظ ویژگیهای اعتقادی , سیاسی و اخلاقی وجود ندارد و چنانکه نخستین یاوران رسول خاتم اسلام (ص) برجسته‏ترین انسان‏هاى روزگار خویش ازنظر معنوى و ایثار و فداکارى براى مردم بودند و خداوند متعال نیز از پیامبر (ص) خواست از آنها جدا نشود:
وَاصْبِرْ نَفْسَکَ مَعَ الَّذینَ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدوةِ وَالْعَشِىِّ یُریدُونَ وَجْهَهُ وَ لا تَعْدُ عَیْناک عَنْهُمْ تُریدُ زینَةَ الْحَیوةِ الدُّنْیا ... «کهف( 18)، آیه 28»
با کمال شکیبایى، همراه کسانى باش که پروردگار خود را صبح و عصر مى‏خوانند، و تنها رضاى او را مى‏طلبند و هرگز به خاطر زیورهاى دنیا، چشمان خود را از آنها برمگیر.
یاوران على (ع) نیز خصوصیات اصحاب پیامبر (ص) را داشتند. چنانکه عقیل در مقایسه سپاه على (ع) با لشکر معاویه گفت:
به لشکرگاه امیرالمؤمنین على (ع) گذر کردم، شبى داشت همانند شب‏هاى پیامبر (ص) و روزى چون روزهاى پیامبر (ص) با این فرق که پیامبر (ص) در میان آن نبود؛ امّا به لشکرگاه تو (معاویه) درآمدم، جمعى از منافقان را (از آن کسان که در شب عَقَبه «مراد از شب عقبه، شبى است که جماعتى از منافقان مى‏خواستند ناقه رسول‏الله( ص) را در عقبه رم ‏دهند.» بر رسول الله خیانت کردند) دیدم.( زمینه‏هاى قیام امام حسین(ع)(ج‏2) ص260 )
بنابراین اگر می خواهید در صورت قیام امام زمان عجل الله تعالی فی فرجه الشریف جزو یاران ایشان باشید باید ویژگی های گفته شده در خصوص اصحاب امام حسین علیه السلام را در خود تقویت نمائید چراکه شرایط فتنه در دوران ظهور آنحضرت بیشتر از زمان امام حسین علیه السلام می باشد و در صورت فقدان ویژگی های گفته شده از جمله بصیرت , ولایت مداری و ... ممکن است توفیق یاری ایشان از انسان صلب گردد .